در مقالات پیشین، بیشتر پیرامون 

شیوه های تغذیه دستی و پرورش جوجه های طوطی سانان صحبت کردیم. باید توجه داشت که در عین سادگی، در بسیاری از مواقع، مشکلاتی نیز پدید خواهند آمد. بنابراین، در این مقاله سعی داریم تا به صورت خلاصه بر روی 5 مشکل رایج در جوجه های سرلاکی تمرکز کنیم. باید به امر اعتراف کنیم که بیشتر مشکلات به وجود آمده، در نتیجه خطای انسانی هستند. بنابراین، همواره باید با رعایت بهداشت و استفاده از تکنیک های به روز و معتبر، همچنین داشتن احساس مسئولیت، از بروز این مشکلات تا حد زیادی جلوگیری کرد. به عنوان یک اصل، در پرورش حیوانات، و به طور خاص جوجه های سرلاکی، همواره جوجه ها را زیر نظر داشته باشید و رفتار آنها را مورد بررسی قرار دهید؛ چراکه، هر یک از این رفتارها بیانگر یک احساس و یا نیاز در پرنده شما خواهند بود.

از مواردی که همواره انجام آن، به پرورش دهندگان توصیه می شود، وزن کردن روزانه جوجه ها و ثبت این اعداد در فرم ثبت اطلاعات می باشد. بهترین زمان برای وزن کردن جوجه ها، در ساعات ابتدایی روز و پیش از اولین وعده غذایی و هنگامی است که چینه دان به طور کامل خالی باشد. به طور معمول، اولین علامتی که پس از بروز یک مشکل پرورشی، نمایان می شود، کاهش و یا توقف افزایش وزن روزانه در جوجه هاست. حتی در موارد حاد تر با کاهش وزن روزانه مواجه خواهیم بود. ثبت دقیق داده هایی نظیر زمان خوراک دهی، مقدار خوراک مصرفی و همچنین وزن جوجه ها به صورت روزانه، در زمان بروز مشکلات، کمک شایانی در عیب یابی و بر طرف کردن آن مشکل خواهد نمود. به همین منظور به شما پرورش دهنده عزیز توصیه می کنیم از فرمی که همکاران ما در تیم بخارا برای سهولت کار شما طراحی کرده اند به منظور ثبت روزانه اطلاعات جوجه های خود استفاده نمایید.

فرم ثبت اطلاعات جوجه های سرلاکی

آسپیراسیون (Aspiration)

آسپیراسیون زمانی رخ می دهد که معمولا در نتیجه خطای انسانی، غذا به جای مری، وارد نای جوجه ها شود. این مشکل اغلب زمانی اتفاق می افتد که جوجه از بلع غذای داده شده خودداری می کند و پرورش دهنده بدون توجه به این رفتار، همچنان به خوراک دادن ادامه دهد. در این حالت، غذا محوطه دهان را پر کرده و نهایتا باعث انسداد نای پرنده می شود. چنانچه مقدار غذای وارد شده به نای اندک باشد، جوجه ممکن است با  سرفه و یا عطسه، همچنین تکان دادن ناگهانی سر، آن را خارج کند. اما چنانچه مقدار بیشتری غذا وارد نای شود، دیگر کار سخت خواهد شد و باید به سرعت از یک دامپزشک پرندگان کمک گرفت. به منظور جلوگیری از بروز آسپیراسیون، حتما به پاسخ تغذیه ای جوجه ها در هنگام غذا دادن توجه کنید. آسپیراسیون، بیشتر در زمان غذا دهی با سرنگ اتفاق می افتد تا غذا دهی با قاشق، چرا که در زمان استفاده از سرنگ، پرنده کنترل کمتری بر میزان غذای وارد شده به دهان دارد. همچنین، در زمان استفاده از سرنگ، و نداشتن تجربه و تخصص کافی، احتمال ورود کرمک و یا سر سرنگ به نای و آسپیره شدن خیلی زیاد است.

سوختگی چینه دان (Burned Crops)

سوختگی چینه دان، یکی از مشکلات کشنده در جوجه های سرلاکی است که در نتیجه استفاده از غذای خیلی داغ اتفاق می افتد. از نکات منفی این عارضه، عدم بروز علایم ظاهری در لحظات اولیه می باشد. معمولا بعد از گذشت یک روز، علایم به صورت کبودی در ناحیه چینه دان پدیدار شده و سپس به زخم تبدیل می شوند. در صورت مشاهده چنین علایمی، به سرعت از یک دامپزشک پرندگان کمک بگیرید. به منظور پیشگیری از بروز چنین عارضه ای، هرگز غذایی را که دمای آن بیش از 45 درجه سلسیوس است به جوجه ها ندهید و حتماً از خنک شدن غذا پیش از مصرف اطمینان حاصل نمایید.

گرفتگی چینه دان (Crop Stasis)

به وضعیت بروز اختلال در خروج غذا از چینه دان، گرفتگی چینه دان گفته می شود که خود می تواند دلایل متعددی داشته باشد. غذادهی نامناسب، نظیر دادن غذای خیلی سرد و یا خیلی غلیظ به جوجه ها، می تواند تخلیه چینه دان را با اختلال مواجه کند. دمای نامناسب محیط پیرامون جوجه ها و ابتلا به بیماری هایی نظیر عفونت دستگاه گوارش قادر به ایجاد گرفتگی در چینه دان هستند. در صورت مشاهده چنین وضعیتی، پوره سیب را با آب (دمای حدود 40 الی 42 درجه سلسیوس) به نسبت 50:50 مخلوط و به جوجه ی مبتلا بدهید. همچنین دمای محیط پیرامون جوجه را چند درجه افزایش دهید. از غذا دادن بیش از اندازه جداً پرهیز کنید و سعی کنید، چینه دان را با لمس و فشار انگشت به صورت خیلی ملایم ماساژ دهید تا غذای موجود به آرامی تخلیه و چینه دان خالی شود. چنانچه با گذشت 24 ساعت، چینه دان تخلیه نشد، حتما از یک دامپزشک پرندگان کمک بگیرید.

ترش کردن (Sour Crop)

به طور معمول این وضعیت زمانی رخ می دهد که مقادیر قابل توجهی از غذای وعده قبل، همچنان در چینه دان موجود باشد و پرورش دهنده بدون توجه به وضعیت چینه دان، مجدداً اقدام به غذا دهی نماید. این موضوع باعث می شود تا غذایی که از قبل در چینه دان بوده، شروع به تخمیر کند و در نتیجه در محیط چینه دان، باکتری ها و قارچ ها شروع به رشد کنند. در چنین وضعیتی، احتمال بروز گرفتگی چینه دان نیز بسیار بالا خواهد بود. در صورت مشاهده این وضعیت، از روش ذکر شده پاراگراف قبل (گرفتگی چینه دان) استفاده کنید. همچنین به منظور پیشگیری از بروز چنین مشکلی، از خالی شدن کامل چینه دان، حداقل هر 24 ساعت یک بار اطمینان حاصل کنید.

کاندیدا (Candida)

کاندیدا یک نوع عفونت قارچی است که به نظر می رسد به طور خاص عروس های هلندی را تحت تاثیر قرار می دهد. از جمله نشانه های این عفونت می توان به گرفتگی چینه دان، سوء تغذیه، تقلای مداوم برای دریافت غذا و بی حالی اشاره کرد که در صورت عدم رسیدگی به موقع منجر به مرگ پرنده خواهد شد. به منظور درمان می توانید از ترکیب دارویی نیستاتین که یک ترکیب ضد قارچ است در حدود 30 دقیقه پیش از غذا دادن، برای حداقل 3 روز استفاده نمایید (حتما در این زمینه از یک دامپزشک پرندگان کمک بگیرید. دوز و نحوه استفاده از دارو ممکن است بر اساس دستورالعمل و اطلاعات موجود که همراه محصول هر شرکت است متفاوت باشد). اگرچه این روش به تنهایی برای درمان کاندیدا کافی خواهد بود، ولی توجه داشته باشید که اقلب احتمال اینکه کاندیدا عفونتی ثانویه، به دنبال یک بیماری دیگر باشد وجود دارد. بنابراین، در صورت مشاهده ی تداوم وضعیت، حتما با دامپزشک پرندگان تماس بگیرید.

جوجه سرلاکی

اخطار:

توصیه های ذکر شده در  این مقاله، پیرامون 5 مشکل رایج در جوجه های سرلاکی، تنها به برخی از مهم ترین این مشکلات اشاره دارد. پس توجه داشته باشید که این توصیه ها هرگز جایگزین مناسبی برای استفاده از کمک یک دامپزشک متخصص و آزمون های آزمایشگاهی معتبر نخواهد بود. در شرایطی نظیر کاندیدا و ترش کردن چینه دان، آزمون های دقیق آزمایشگاهی از محتویات چینه دان، به منظور تجویز بهترین روش درمانی امری بسیار ضروری خواهد بود. به عنوان مثال در زمان درگیری با عفونت های باکتریایی، تجویز آنتی بیوتیک موثر و مناسب با نوع سویه عامل بیماری، تنها از طریق آزمایشگاه و نظر فرد متخصص امکان پذیر است.

نویسنده و مترجم:

مهندس مصطفی بخارائیان

(کارشناس ارشد تغذیه و پرورش حیوانات، فارق التحصیل از دانشگاه Es انگلستان)